‘Kunnen we, in het besef dat grenzen vrijheid mogelijk maken, op een duurzame manier de kring verruimen van mensen met wie we ons vereenzelvigen?’ – Paul Scheffer

De vluchtelingencrisis laat onze verlegenheid met grenzen beter dan ooit zien. Wie zijn wij, wereldburgers, om anderen de toegang tot ons grondgebied te ontzeggen? In dit essay betoogt Paul Scheffer – verwijzend naar filosofen als Bauman en Sloterdijk – dat een open samenleving alleen kan bestaan door enige ruimtelijke afbakening. Het gaat hier niet over de grenzen van de vrijheid, maar over ‘de vrijheid van de grens’. Anders gezegd: hoeveel begrenzing heeft een beschaving nodig die democratie en mensenrechten wil bevorderen? En wat is tegen die achtergrond een eigentijds vooruitgangsideaal?