Svetlana Alexijevitsj ontvangt op 10 december de Nobelprijs voor de Literatuur in Stockholm. De schrijfster van onder meer het in 2014 verschenen Het einde van de Rode mens. Leven op de puinhopen van de Sovjet-Unie kreeg deze prijs toegekend vanwege ‘haar meerstemmige geschriften, een monument voor het lijden en moed in onze tijd’ (juryrapport). Maandag 7 december sprak ze al haar dankrede uit. Hierin zei ze onder meer:
‘Flaubert zei van zichzelf dat hij een mens van de pen was, zo kan ik mezelf een mens van het oor noemen. Als ik op straat woorden, zinnen en uitroepen opvang, denk ik altijd: hoeveel romans verdwijnen er spoorloos in de tijd en het duister! Het lukt ons niet het gespreksdeel van het mensenleven voor de literatuur te bevechten. We waarderen het niet, het verbaast en verrukt ons niet. Mij fascineert het, mij heeft het in zijn ban. Ik houd van de manier waarop iemand praat, van de afzonderlijke menselijke stem. Dat is mijn grootste liefde en passie. [..] Mij interesseert de kleine mens. De kleine grote mens, zou ik willen zeggen, want leed vergroot de mens. In mijn boeken vertelt die mens zijn kleine geschiedenis en daarmee ook de grote. Wat ons vroeger en nu overkomen is, is nog niet verwerkt, moet daarom worden uitgesproken. Laat het eerst worden uitgesproken.’
Lees haar hele dankrede in NRC.Next van dinsdag 8 december of online via nrc.nl.
In oktober werd bekendgemaakt dat Uitgeverij De Bezige Bij de rechten heeft verworven van alle eerder verschenen boeken van Svetlana Alexijevitsj. In maart 2016 zal de eerste backlisttitel verschijnen, haar meesterwerk De oorlog heeft geen vrouwengezicht. In dit boek, waarmee Alexijevitsj in 1985 debuteerde en dat ook internationaal veel succes oogstte, vertellen vrouwelijke soldaten uit het Rode Leger over hun ontberingen in de Tweede Wereldoorlog. Voor de verschijning van dit boek zal Alexijevitsj eind maart enkele dagen in Amsterdam verblijven.
Svetlana Alexijevitsj (1948) is een Wit-Russische auteur en onderzoeksjournaliste. Ze schreef succesvolle boeken over de Tweede Wereldoorlog, de Sovjetoorlog in Afghanistan en de Tsjernobylramp. Alexijevitsj werd vervolgd door het Loekasjenko-regime en moest in 2000 naar West-Europa vluchten, maar woont sinds 2012 weer in Wit-Rusland. Ze won talloze prijzen, waaronder de Leipziger Buchpreis zur Europäischen Verständigung (1998), de National Book Critics Circle Award (2005), de Friedenspreis des Deutschen Buchhandels (2013) en de Prix Médicis essai (2013).
