Op donderdag 18 mei 2015 was Jan Konst te gast bij het radioprogramma De Ochtend, op de Belgische zender Radio 1. Hij vertelde daar over Alles waan, het boek dat hij schreef over het werk van Louis Ferron. Hier kunt u de uitzending terugluisteren.
Over Alles waan
Louis Ferrons zoektocht naar zijn vader bleek een zoektocht naar Duitsland.
Tien jaar na de dood van Louis Ferron onthult Jan Konst de historische bronnen van diens Duitslandromans. Deze vijf romans behoren tot het belangrijkste wat de Nederlandse literatuur over het geweldsregime van Adolf Hitler te bieden heeft. Jan Konst laat in een persoonlijk en bevlogen betoog zien hoezeer Ferrons afkomst zijn werk bepaalde. Als onechtelijke zoon van een Wehrmachtsoldaat en een Nederlandse moeder ging Ferron op zoek naar de Duitse geschiedenis en belandde in de onderwereld van het Derde Rijk. Zijn hoogstpersoonlijke visie op het nationaalsocialisme heeft hij tot uitdrukking gebracht in De keisnijder van Fichtenwald. Deze sleutelroman over een vergeten kamparts werpt vragen op die weinig aan actualiteit hebben ingeboet. Konst biedt een onverwachte en fascinerende ingang tot het oeuvre van Ferron en opent zijn romans voor nieuwe én oude lezers.
Over Jan Konst
Deze bundel bevat een ruime selectie van verhalen van Nicolaas Matsier.Hoewel ze sterk wisselen in omvang, houdt Matsiers uitmuntende stijl ze bijeen. Of het nu gaat om de verhaaltjes van het eigenaardige heerschap meneer Kortom, de autobiografische verhalen over het vaderschap in ‘Elke dag vaderdag’ of een klassiek lang verhaal als ‘Scheltema Oostersche Kunst’ – steeds valt op hoe zorgvuldig Matsier formuleert, hoe elegant zijn zinnen zijn, hoe raak zijn metaforen en hoe precies zijn woordkeus. Matsier lezen is een verademing.
Over Louis Ferron
Louis Ferron (1942-2005) was prozaïst, toneelschrijver en dichter. Nadat zijn Duitse vader kort voor het einde van de Tweede Wereldoorlog voor dienstplicht was opgeroepen en sneuvelde, verhuisde hij als pleegkind van zijn vaders wettige echtgenote naar Bremen. Na de bevrijding kwam hij terug naar Nederland, waar hij door zijn grootouders van moeders kant werd opgevangen. Een jeugd van kostscholen, internaten en pleeggezinnen volgde. Na het behalen van het zijn schooldiploma besloot Ferron zich aan de schilderkunst te wijden en voorzag met tientallen baantjes in zijn onderhoud. Inmiddels verschenen ook zijn eerste gedichten in literaire tijdschriften.
Als achttienjarige huwde hij met een dochter van de schrijfster Lizzy Sara May die hem door haar stimulerende invloed definitief voor het schrijven deed kiezen. In 1967 verscheen zijn eerste gedichtenbundel, Zeg nu zelf, is dit ontroerend? en in 1974 debuteerde hij als romancier met Gekkenschemer. In de jaren die daarop volgenden groeide zijn oeuvre gestaag: romans, verhalen, essays, vertalingen en toneel. Een hoogtepunt vormt de trilogie die naast Gekkenschemer bestaat uit Het stierenoffer (1975) en De keisnijder van Fichtenwald (1976). Deze drie eigenzinnige en veelgeprezen boeken, die de grandeur en misère van het Duitse rijk als thema hebben, werden in 2002 in één uitgave gebundeld.
Met De ballade van de beul (1980), een roman over de ‘grote Amerikaanse droom’, verliet Ferron voor het eerst het onderwerp van de Westeuropese cultuurgeschiedenis. Fascinatie voor de Duitse geschiedenis blijft echter zijn omvangrijke oeuvre bepalen en, steeds onverhulder, de worsteling met zijn afkomst. In 1990 kreeg hij de AKO Literatuur Prijs voor zijn roman Karelische nachten, in 2001 werd hem voor zijn gehele oeuvre de Constantijn Huygensprijs toegekend.
Tot zijn laatste werken behoren onder meer de romans Het overspelige gras (2002), Werken van barmhartigheid (2003) en het libretto Hoe Mozart Casanova sloeg (een voorstelling van Orkater, 2004). In augustus 2005 verschijnt zijn laatste roman, Niemandsbruid, het gefictionaliseerde levensverhaal van de zuster van Arthur Schopenhauer.
Over de laatste levensdagen van Louis Ferron schreef zijn vrouw Lilian Blom het boek De tuinkamer (2006).
