Oliver Sacks, gevierd neuroloog en auteur van vele internationale bestsellers, is op 82-jarige leeftijd overleden in zijn woonplaats New York.
Enige maanden geleden werd bekend dat Oliver Sacks ongeneeslijk ziek was. Twee weken geleden verscheen bij De Bezige Bij zijn autobiografie Onderweg.
Haye Koningsveld, hoofdredacteur non-fictie De Bezige Bij, over Sacks’ overlijden:
Gisteren, op zondag 30 augustus, bereikte ons het droevige bericht dat Oliver Sacks in zijn woonplaats New York is overleden. Hij is 82 jaar oud geworden. In februari jl. maakte hij, in een indrukwekkende brief in The New York Times, bekend dat hij niet lang meer te leven zou hebben.
Sinds dat bericht werkte hij met grote gedrevenheid aan wat zijn laatste boek moest worden, werktitel Creativity and the Brain, terwijl hij ondertussen – in The New Yorker, The New York Times en in The New York Review of Books – essays publiceerde waarin hij probeerde greep te krijgen op het verloop van zijn ziekte en de betekenis van zijn naderende dood.
In mei verscheen On the Move, zijn autobiografie (waarvan zojuist de Nederlandse vertaling is verschenen, Onderweg): een openhartig boek waarin we Sacks’ drijfveren leren kennen: zijn enorme wil om te ontdekken en om mensen te begrijpen en te genezen, en zijn drang om te schrijven. Bijzonder zijn de passages waarin hij herinneringen ophaalt aan zijn bezoeken aan Amsterdam, in de periode waarin hij zijn homoseksualiteit ontdekte.
Sacks wordt alom geprezen – ook door psychiater Damiaan Denys in de uitzending van Zomergasten op de dag van Sacks’ overlijden – om zijn bijdrage aan de neurowetenschap en de popularisering daarvan. Als geen ander wist hij de kennis en inzichten uit zijn vakgebied voor een breder publiek toegankelijk te maken – met verhalen, met humor, met menselijkheid. Veel meer dan een popularisator was hij dan ook een schrijver, en kan zijn werk gelezen worden als literatuur.
Ik heb het geluk gehad dat ik Oliver Sacks nog heb kunnen ontmoeten, en in goede gezondheid. In oktober was hij met zijn partner in Amsterdam en hebben we een glas donker bier gedronken in de lobby van Hotel Krasnapolsky. Hij droeg een knalgeel T-shirt van ‘Groningen University’ dat zijn vriend Douwe Draaisma hem gegeven had. Hij vertelde me hoe belangrijk Amsterdam voor hem is geweest toen hij hier in zijn jonge jaren vaak kwam – en ik herinner me de bijzonder schalkse blik die hij me daarbij toewierp. Vervolgens liet hij me het handgetypte manuscript zien van zijn autobiografie, die toen bijna af was. We proostten op zijn werk, en op Amsterdam, en op meer glazen donker bier in de toekomst.
Het is verdrietig dat hij er niet meer is. Hij laat een geweldig en veelzijdig oeuvre na. En wij gaan vanzelfsprekend doen wat een uitgever moet doen: zijn werk zo goed en zo mooi mogelijk blijven uitgeven – opdat men zijn werk blijft lezen.
© auteursfoto: Elena Seibert
