Oorlogspremier Gerbrandy en ‘Soldaat van Oranje’ beraamden staatsgreep in 1947
Uit de vandaag verschenen biografie van François van ’t Sant, vertrouwensman van het Koninklijk Huis, blijkt dat oud-premier Pieter Sjoerds Gerbrandy en een aantal oud-verzetsmensen, onder wie ‘Soldaat van Oranje’ Erik Hazelhoff Roelfzema, een staatsgreep voorbereidden in 1947. Auteur en journalist Sytze van der Zee onthult in Harer Majesteits loyaalste onderdaan. François van ’t Sant (1883-1966) dat ze al een datum hadden vastgesteld: donderdag 24 april 1947. Ook geeft hij bijzonderheden over de verdere aanpak en de te benoemen ministers. Een moordaanslag op PvdA-voorzitter J.J. (Koos) Vorrink had een belangrijk onderdeel van de couppoging moeten zijn.
Aanleiding voor de coup vormde het Akkoord van Linggadjati, dat in eerste aanleg de status van een deels onafhankelijk Indonesië moest regelen. Bij rechtse organisaties en in kringen van het voormalig verzet en het leger bestond tegen dit voornemen sterke weerstand. Zo sterk dat een aantal politici en oud-verzetsleden besloot de regering-Beel omver te werpen. De coupplegers hadden Van ’t Sant als vertrouweling van koningin Wilhelmina gevraagd haar van tevoren over hun plan in te lichten. Bij het onderzoek voor de biografie stuitte Van der Zee op de brief waarin Van ’t Sant de koningin over de staatsgreep informeert. De coup is uiteindelijk verijdeld doordat de militaire inlichtingendienst werd getipt en maatregelen kon treffen.
Harer Majesteits loyaalste onderdaan. François van ’t Sant (1883-1966) van Sytze van der Zee is verschenen op 19 november. Klik hier voor meer informatie over deze biografie.
Bekijk hier de reportage van het NOS Journaal. En hieronder de reportage van EenVandaag:
