De Wit-Russische journalistieke schrijfster Svetlana Alexijevitsj (67) is de winnares van de Nobelprijs voor de Literatuur. Dit is zojuist bekendgemaakt in Stockholm.
Haar meest recente boek Het einde van de Rode mens. Leven op de puinhopen van de Sovjet-Unie verscheen eind vorig jaar bij De Bezige Bij en werd lovend ontvangen:
‘Magnifiek epos over Rusland in de 20ste eeuw aan de hand van individuele getuigenissen.’ – ***** NRC Handelsblad
‘Een magistraal boek’ – Sheila Sitalsing in de Volkskrant
‘Een puik staaltje geschiedschrijving […] Alexijevitsj weet de ziel van een volk bloot te leggen.’ – FD Persoonlijk
‘Alexijevitsj brengt de Sovjetmens tot leven […] Het is haar grote verdienste dat ze de voormalige Sovjetburgers aan het praten heeft gekregen, gewend als ze waren hun mond te houden. […] Het boek zit barstensvol hartverscheurende verhalen die als reeks een grote impact hebben.’ – Trouw
Over Het einde van de Rode mens:
Meer dan twintig jaar geleden viel de Sovjet-Unie uit elkaar, ontdekten de Russen de wereld, en ontdekte de wereld de Russen. Even leek een romance in de maak, maar de liefde was snel voorbij. Terwijl men in het Westen nog steeds Gorbatsjov idealiseert en in het Oosten Poetin het begrip ‘democratie’ wel erg ruim interpreteert, grijpen vele voormalige Sovjetburgers – ook jongeren – vol nostalgie terug naar de socialistische staatsmannen van weleer. Onderzoeksjournaliste Svetlana Alexijevitsj laat honderden getuigen aan het woord over hun leven tijdens en na de Sovjet-Unie: goede mensen en minder goede mensen; schuldigen en slachtoffers; aanhangers van de perestrojka en hardleerse stalinisten. Met een opmerkelijke openheid vertellen zij hoe de omwenteling van 1991 hun levensloop beïnvloedde, hoe hun wereldbeeld veranderde, hoe ze op zoek moesten naar een nieuwe identiteit. Het einde van de Rode mens ontbloot de ziel van een getraumatiseerd, verdeeld volk. Ook zij zijn Europa.
Lees voor meer achtergronden eventueel ook dit artikel op NRC.nl.
De Nobelprijs voor de Literatuur wordt sinds 1901 uitgereikt door de Zweedse Academie, die sinds 1786 bestaat. Aan het hoofd van de Academie staat dit jaar voor het eerst een vrouw: de Zweedse literatuurwetenschapster en -critica Sara Danius. Danius is met 53 jaar de op één na jongste van de achttien leden van de Zweedse Academie. Ze is nog maar sinds 2013 lid is van het Nobelprijscomité.
Dit jaar werden 259 voorstellen gedaan, waaruit 198 genomineerden gekozen werden door het Nobelprijscomité. Van hen kwamen er 36 voor het eerst in de lijst voor. In april werd dat aantal naar een twintigtal teruggevoerd. In mei bleven er nog vijf over, die door de leden van de Academie deze zomer gelezen en beoordeeld werden.
Het einde van de Rode mens. is leverbaar als gebonden editie. Vanaf volgende week is er ook een paperback editie in de boekhandel.